PORADNIK INTERNETOWY – artykuł 24
Podstawowe różnice między rękojmią a gwarancją.
Rękojmia często bywa mylona z gwarancją, jednak nie są to pojęcia tożsame. Warto o tym wiedzieć, gdyż świadomość podstawowych różnic pomiędzy rękojmią a gwarancją pozwoli na skuteczniejsze dochodzenie uprawnień konsumenckich.
Dla przejrzystości omawianego zagadnienia dalsze wywody będą odnosić się do rękojmi za wady fizyczne oraz do gwarancji w przypadku umowy sprzedaży zawartej z konsumentem.
Rękojmia
Rękojmia jest odpowiedzialnością, którą zawsze ponosi sprzedawca. Wynika ona z przepisów Kodeksu cywilnego i w przypadku konsumentów jest obowiązkowa, tzn. nie można jej skutecznie wyłączyć lub ograniczyć, chyba że przepis szczególny dopuszcza taką możliwość. Jednakże wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi powstaje z mocy samego prawa. Kodek cywilny rozróżnia rękojmię za wady fizyczne i rękojmię za wady prawne.
Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. Przykładowo, rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym. Jeżeli kupującym jest konsument, na równi z zapewnieniem sprzedawcy traktuje się publiczne zapewnienia producenta lub jego przedstawiciela, osoby, która wprowadza rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoby, która przez umieszczenie na rzeczy sprzedanej swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego przedstawia się jako producent (jednakże sprzedawca jest wolny od odpowiedzialności jeżeli zapewnień tych nie znał ani, oceniając rozsądnie, nie mógł znać albo nie mogły one mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy sprzedaży, albo gdy ich treść została sprostowana przed zawarciem umowy sprzedaży).
Rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.
Sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili. Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy
Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat (gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem pięciu lat) od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli kupującym jest konsument a przedmiotem sprzedaży jest używana rzecz ruchoma, odpowiedzialność sprzedawcy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeżeli określony przez sprzedawcę lub producenta termin przydatności rzeczy do użycia kończy się po upływie dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu, sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za wady fizyczne tej rzeczy stwierdzone przed upływem tego terminu.
Gwarancja
Z kolei odpowiedzialność z tytułu gwarancji występuje tylko wówczas, gdy gwarancja zostanie udzielona. Obciąża ona gwaranta, którym najczęściej jest producent lub importer, rzadziej sprzedawca. W przeciwieństwie do odpowiedzialności z tytułu rękojmi, odpowiedzialność ta nie powstaje zatem z mocy ustawy i nie jest obligatoryjna – producent, importer czy sprzedawca może bowiem udzielić gwarancji, ale nie musi tego robić. Udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne najczęściej zamieszczane jest w dokumencie gwarancyjnym, ale może zostać złożone nawet w reklamie. Obowiązki gwaranta mogą polegać np. na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług. Uprawniony z gwarancji może żądać od gwaranta wydania oświadczenia gwarancyjnego utrwalonego na papierze lub innym trwałym nośniku (czyli dokumentu gwarancyjnego). Jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym. Jeżeli nie zastrzeżono innego terminu, termin gwarancji wynosi dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Jeżeli w gwarancji inaczej nie zastrzeżono, odpowiedzialność z tytułu gwarancji obejmuje tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy.
Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Wykonanie uprawnień z gwarancji nie wpływa na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi. Jednakże w razie wykonywania przez kupującego uprawnień z gwarancji bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.
Ważne, aby pamiętać, że brak gwarancji nie pozbawia nas prawa do dochodzenia swoich praw jako konsumentów – z tytułu rękojmi.
Przykład:
Jan Nowak kupił buty, sprzedawca poinformował, że buty te nie są objęte gwarancją. Po kilku miesiącach podeszwy przetarły się. Jan Nowak nie jest pozbawiony możliwości dochodzenia swoich praw – będzie bowiem mógł dochodzić roszczeń z tytułu rękojmi przeciwko sprzedawcy – brak gwarancji nie pozbawi go prawa do dochodzenia roszczeń z powodu zakupienia produktu, którego jakość nie odpowiada standardom.
No comments yet.