Ubezwłasnowolnienie – procedura.
Ubezwłasnowolnienie może być całkowite lub częściowe. Jego zakres zależy od stanu zdrowia psychicznego osoby ubezwłasnowolnionej.
Zgodnie z art. 13 kodeksu cywilnego, osoba, która ukończyła trzynaście lat, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską. Osoby całkowicie ubezwłasnowolnione nie mają zdolności do czynności prawnych (art. 12 k.c.).
Natomiast, w myśl art. 16 k.c., osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę. Osoby ubezwłasnowolnione częściowo mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych (art. 15 k.c.).
Z uwagi na specyfikę przedmiotu sprawy, w szczególności na poszanowanie praw człowieka, procedura rozpoznawania tego rodzaju spraw została bardzo szczegółowo opisana w kodeksie postępowania cywilnego.
Sprawy o ubezwłasnowolnienie są rozpatrywane w postępowaniu nieprocesowym, należą one do właściwości sądu okręgowego miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Rozpatrywane są w składzie trzech sędziów zawodowych.
Przepisy przewidują ograniczony krąg podmiotów uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie. Są to: małżonek osoby, której dotyczy wniosek, jej krewni w linii prostej (czyli wstępni oraz zstępni), rodzeństwo, a także przedstawiciel ustawowy tej osoby.
Należy pamiętać, iż osoba, która złoży wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie podlega karze grzywny.
Podstawa prawna:
art. 12-16 kodeksu cywilnego, art. 544 – 560 (1) kodeksu postępowania cywilnego
Stan prawny:
16.11.2016 r.
No comments yet.