Jakie są konsekwencje niepłacenia alimentów?
Jeżeli powinność przyczyniania się do utrzymania osób najbliższych nie jest wypełniana dobrowolnie, niezbędnym staje się zwrócenie do sądu, aby ten ustalił obowiązek alimentacyjny od osoby zobowiązanej na rzecz osoby uprawnionej. Zdarza się jednak często, że zapadłe orzeczenie zasądzające alimenty nie jest respektowane – alimenty wpływają w niepełnej wysokości, z opóźnieniem lub nawet wcale.
Pierwszym krokiem, zmierzającym do otrzymania należnych nam czy naszym podopiecznym alimentów jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego, to jest złożenie wniosku egzekucyjnego do wybranego komornika sądowego. Warto wiedzieć, że egzekucja roszczeń alimentacyjnych jest wolna od opłat. Może się jednak okazać, że postępowanie egzekucyjne nie jest skuteczne, najczęściej dlatego, że dłużnik zobowiązany do alimentacji pracuje „na czarno” i nie posiada żadnego majątku.
Następnym krokiem, który należy podjąć, jest złożenie wniosku o ściganie osoby zobowiązanej do płacenia alimentów – na Policji lub w prokuraturze. Taki wniosek może zostać złożony w formie ustnej (do protokołu) lub pisemnej. W imieniu małoletnich rodziców działa rodzic.
Zgodnie bowiem z art. 209 § 1 kodeksu karnego, ten, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do jednego roku. Z kolei art. 209 § 1a k.k. stanowi, że sprawca czynu określonego wyżej (§ 1), który naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do dwóch lat. Jeżeli więc dodatkowo okaże się, że uprawniony do alimentacji nie może zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych, a więc, innymi słowy, znajduje się w niedostatku – kara może być surowsza.
Zatem, aby móc złożyć skuteczny wniosek o ściganie, powinny zostać spełnione łącznie trzy następujące warunki:
- obowiązek alimentacyjny jest określony co do wysokości, to jest wyrażony konkretną kwotą pieniężną (należną okresowo);
- obowiązek alimentacyjny wynika z orzeczenia sądowego (wyroku), ugody (w tym sądowej) lub umowy
- zaległość jest równa kwocie alimentów należnych za przynajmniej trzy okresy czasu;
Przedstawiając powyższe na przykładzie, wskażmy, iż alimenty najczęściej będą należne na podstawie wyroku sądu rodzinnego lub ewentualnie ugody zawartej przed tym sądem (ugoda sądowa ma moc równą wyrokowi). Wysokość alimentów określona jest w treści wyroku albo ugody („…tysiąc złotych płatne z góry do dziesiątego dnia każdego następującego po sobie miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat…”). Jeżeli zasądzono alimenty w kwocie po tysiąc zł miesięcznie, możemy złożyć wniosek o ściganie, gdy zaległość alimentacyjna będzie wynosiła przynajmniej trzy tysiące zł. W sytuacji, w której dłużnik wpłaca mniejsze kwoty, należy poczekać, aż zaległość osiągnie tę wartość – nie ma przy tym znaczenia w jakim czasie to nastąpi.Należy również zaznaczyć, że w niektórych przypadkach ściganie nie odbywa się na wniosek pokrzywdzonego, lecz z urzędu. Zgodnie z art. 209 § 3 k.k., następuje to wtedy, gdy pokrzywdzonemu przyznano świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów – świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Nie ma jednak przeszkód, by również osoba pokrzywdzona, otrzymująca odpowiednie świadczenie, złożyła wniosek o ściganie na Policji lub na prokuraturze.
Na zakończenie wypada dodać, że ustawodawca przewidział swego rodzaju nagrodę, dla tego, kto zdecyduje się wyrównać zaległości. Nie podlega bowiem karze ten dłużnik, który w ciągu 30 dni od pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego spłaci swój dług w całości. Z kolei w razie pozostawania uprawnionego w niedostatku, sąd odstąpi od wymierzenia kary, chyba że przemawiają przeciwko temu wina i społeczna szkodliwość czynu.
Warto wiedzieć, że w przypadku, w którym egzekucję alimentów prowadzi komornik sądowy, można w dowolnym czasie zwrócić się do niego z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o stanie egzekucji, w którym zostaną wyliczone aktualne kwoty: zaległości, odsetek oraz kosztów postępowania egzekucyjnego. Taki dokument może zostać dołączony jako dowód do wniosku o ściganie.
LISTOPAD 2018
materiał został opracowany w ramach zadania publicznego pn. „Prowadzenie w roku 2018 na terenie powiatu bocheńskiego dwóch punktów nieodpłatnej pomocy prawnej w miejscowości Drwinia i Lipnica Murowana” realizowanego przez Stowarzyszenie „Rodzina Kolpinga w Bochni” na podstawie umowy nr OR 273.21.2017 zawartej w dniu 19 grudnia 2017 r. z Powiatem Bocheńskim.
Zadanie jest finansowane ze środków budżetu państwa.
No comments yet.